152. باب من ادّعی الإمامة ولیس لها بأهل ومن جحد الأئمّة أو بعضهم ومن أثبت الإمامة لمن لیس لها بأهل

در این باب دوازده حدیث آمده که مجلسی حدیث 1 و 3 و 5 و 8 و 12 را ضعیف و حدیث 2 و 4 و 9 و 10 و 11 را مجهول و حدیث 7 را موثّق شمرده و دربارة حدیث 6 اظهار نظر نکرده است. آقای بهبودی فقط حدیث 4 و 7 را صحیح دانسته است.

در پنج روایت این باب با آیات قرآن بازی کرده‌اند. در حدیث اوّل و سّوم این باب با آیه‌ای بازی کرده‌اند که چنین است:

﴿وَيَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ تَرَى ٱلَّذِينَ كَذَبُواْ عَلَى ٱللَّهِ وُجُوهُهُم مُّسۡوَدَّةٌۚ أَلَيۡسَ فِي جَهَنَّمَ مَثۡوٗى لِّلۡمُتَكَبِّرِينَ﴾           [الزّمر: 60]

«و روز رستاخیز می‌بینی کسانی که بر خدا دروغ بسته‌اند رخسارشان سیاه شده، آیا در دوزخ جایگاهی برای متکبّران نیست؟».

باید توجّه داشت که این سوره مکّی است و در آن زمان پیامبرص با مکّیان بحث امامت نداشت و چنانکه از آیة قبل پیداست، سخن دربارة کسانی است که تکبّر ورزیده و آیات و معجزات إلهی را انکار می‌کنند و آیین باطل خود را به خدا نسبت می‌دهند. آیة مذکور هیچ ارتباطی به امام و امامت ندارد.

به نظر ما این قبیل روایات را دشمنان اسلام و افراد منحرف از قبیل محمّد بن سنان و حسین بن مختار واقفی و عبدالله الأصّم که به قول غضائری از دروغگویان بصره بوده، جعل کرده‌اند تا سادات حسنی و أئمّة زیدی ـ رَحِمَهُمُ الله ـ را که برای خدمت به مسلمین قیام کرده بودند، تضعیف کرده و مردم را از پیرامون آن­بزرگواران پراکنده سازند. « لعنة الله على الکاذبین».

در حدیث 9 با آیه‌ای بازی کرده‌اند که چنین است:

﴿إِنَّا جَعَلۡنَا ٱلشَّيَٰطِينَ أَوۡلِيَآءَ لِلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ ٢٧ وَإِذَا فَعَلُواْ فَٰحِشَةٗ قَالُواْ وَجَدۡنَا عَلَيۡهَآ ءَابَآءَنَا وَٱللَّهُ أَمَرَنَا بِهَاۗ قُلۡ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَأۡمُرُ بِٱلۡفَحۡشَآءِۖ أَتَقُولُونَ عَلَى ٱللَّهِ مَا لَا تَعۡلَمُونَ ٢٨﴾                [الأعراف: 27و28]

«همانا ما شیاطین را دوستان کسانی مقرّر داشته‌ایم که ایمان نمی‌آورند. و چون کار زشتی مرتکب شوند گویند: نیاکان خویش را بر این کار یافتیم و خدا ما را بدان فرمان داده است. (ای پیامبر،) بگو: همانا خداوند به کار زشت فرمان نمی‌دهد آیا دربارة خدا چیزی می‌گویید که نمی‌دانید».

این سوره نیز همچون سورة پیشین مکّی است و آیه در بارة هر فردی است که کار زشت خویش را به جبر یا أمر إلهی منتسب سازد و اختصاص به مدّعیان امامت ندارد.    

در حدیث 10 نیز با این آیه بازی کرده‌اند:

﴿قُلۡ إِنَّمَا حَرَّمَ رَبِّيَ ٱلۡفَوَٰحِشَ مَا ظَهَرَ مِنۡهَا وَمَا بَطَنَ وَٱلۡإِثۡمَ وَٱلۡبَغۡيَ بِغَيۡرِ ٱلۡحَقِّ وَأَن تُشۡرِكُواْ بِٱللَّهِ مَا لَمۡ يُنَزِّلۡ بِهِۦ سُلۡطَٰنٗا وَأَن تَقُولُواْ عَلَى ٱللَّهِ مَا لَا تَعۡلَمُونَ﴾*

[الأعراف: 33]

«(ای پیامبر) بگو: پروردگارم کارهای زشت را چه پیدا و چه پنهان حرام فرموده است و همچنن تباهکاری و سرکشی ناحقّ را و اینکه چیزی را که بدان دلیل و حجّتی فرو نفرستاده با خداوند شریک شمارید و اینکه چیزی را که نمی‌دانید دربارة خدا بگویید».

این آیه مرتبط است با آیه‌ای که قبلاً ذکر کردیم، در آن آیه فرموده بود:

﴿قُلۡ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَأۡمُرُ بِٱلۡفَحۡشَآءِ﴾

«بگو: خدا به کارهای زشت فرمان نمی‌دهد».

 سپس در آیة 29 به پیامبرص فرمود:

﴿قُلۡ أَمَرَ رَبِّي بِٱلۡقِسۡطِۖ وَأَقِيمُواْ وُجُوهَكُمۡ عِندَ كُلِّ مَسۡجِدٖ وَٱدۡعُوهُ مُخۡلِصِينَ لَهُ ٱلدِّينَ﴾.

«بگو: پروردگارم به دادگری فرمان داده و اینکه [در امور عبادی] خالص خدا را ـ بدون مشارکت دادن غیر اوـ بخوانید».

سپس در این آیه (آیة 33) برای آنکه تفهیم کند خدا نه تنها به کارهای زشت فرمان نمی‌دهد بلکه با آنها مخالف است، به پیامبر فرموده بگو پروردگارم کارهای زشت را چه آشکار باشد و چه نهان، حرام و ممنوع ساخته و حتّی این کار شما را که بی‌دلیل شرعی چیزی را به خدا نسبت می‌دهید و یا آنچه را که خدا برای آن دلیل و حجّتی نازل نفرموده، شریک و مشابه خدا می‌شمارید، حرام فرموده است.

چنانکه ملاحظه می‌کنید این آیه در سورة مکّی اعراف و در مورد کسانی است که اعمال خطای خویش را به جبر یا امر إلهی نسبت می‌دهند و ارتباطی به أئمّة جور یا أئمّة حقّ ندارد.

ذیل حدیث می‌گوید: آنچه را خدا در قرآن حرام کرده در باطن به معنای أئمّة جور و آنچه را خدا در قرآن حلال کرده در باطن به معنای أئمّة حقّ است!! می‌پرسیم: آیا آیة نخست سورة تحریم در باطن به معنای آن است که پیامبر أئمّة حقّ را بر خود حرام کرده بود؟ و یا در آیة 50 سورة احزاب در باطن به معنای آن است که أئمّة حق بر پیامبر حلال شده‌اند؟ و یا در آیة:

﴿أُحِلَّ لَكُمۡ لَيۡلَةَ ٱلصِّيَامِ ٱلرَّفَثُ إِلَىٰ نِسَآئِكُمۡ﴾                                   [البقرة: 187]

در باطن، أئمّة حقّ منظور هستند؟! آیا جاعل حدیث فهمیده که چه بافته است؟

در حدیث یازدهم با این آیه بازی کرده‌‌اند:

﴿وَمِنَ ٱلنَّاسِ مَن يَتَّخِذُ مِن دُونِ ٱللَّهِ أَندَادٗا يُحِبُّونَهُمۡ كَحُبِّ ٱللَّهِۖ وَٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَشَدُّ حُبّٗا لِّلَّهِۗ وَلَوۡ يَرَى ٱلَّذِينَ ظَلَمُوٓاْ إِذۡ يَرَوۡنَ ٱلۡعَذَابَ أَنَّ ٱلۡقُوَّةَ لِلَّهِ جَمِيعٗا وَأَنَّ ٱللَّهَ شَدِيدُ ٱلۡعَذَابِ ١٦٥ إِذۡ تَبَرَّأَ ٱلَّذِينَ ٱتُّبِعُواْ مِنَ ٱلَّذِينَ ٱتَّبَعُواْ وَرَأَوُاْ ٱلۡعَذَابَ وَتَقَطَّعَتۡ بِهِمُ ٱلۡأَسۡبَابُ ١٦٦ وَقَالَ ٱلَّذِينَ ٱتَّبَعُواْ لَوۡ أَنَّ لَنَا كَرَّةٗ فَنَتَبَرَّأَ مِنۡهُمۡ كَمَا تَبَرَّءُواْ مِنَّاۗ كَذَٰلِكَ يُرِيهِمُ ٱللَّهُ أَعۡمَٰلَهُمۡ حَسَرَٰتٍ عَلَيۡهِمۡۖ وَمَا هُم بِخَٰرِجِينَ مِنَ ٱلنَّارِ﴾

                                                                                                             [البقرة: 165 تا 167]

«و برخی از مردم کسانی هستند که غیرخدا را همتایان خدا می‌شمارند و آن همتایان را آنچنان دوست می‌دارند که خدا را دوست می‌دارند و کسانی که ایمان آورده‌اند، دوستی ایشان به خدا [از هرچیز دیگر] بیشتر است و گرچه آنان که [بر خویش و بر دیگران] ستم کرده‌اند، هنگامی که عذاب [إلهی] را بینند دریابند که همة نیرو و توان [تنها] از آنِ خداست و کیفر خداوند شدید است. در آن هنگام که پیشوایان (گمراهی و ضلالت) از پیروان بیزاری جویند و عذاب را ببینند و اسباب و روابط گسسته گردد و پیروان گویند: اگر ما را بازگشتی می‌بود از ایشان بیزاری می‌جستیم چنانکه آنان [امروز] از ما بیزاری جستند. بدینسان خدا کردارشان را بدیشان مایة افسوس و اندوه می‌نماید و هرگز از آتش [دوزخ] برون رفتنی نباشند».

مقصود از آیة 165 آن است که گروهی از مردم معبودان خود را چنان دوست می‌دارند که به هیچ‌وجه با آنان مخالفت نمی‌کنند و آنان را همچون خدا مطاع می‌دانند⁽*⁾ آیة مذکور عمومیّت داشته و اختصاص به دوستی امام حقّ یا امام باطل ندارد. امّا جاعل حدیث مدّعی است که امام باقرu فرموده: قسم به خدا مقصود از «مِنَ ٱلنَّاسِ» اولیاء فلان و فلان است! باید گفت: اگر منظور دو خلیفة اوّل است، لازم است بدانیم اوّلاً: کسانی که با آن­دو بیعت کردند آنها را مؤثّر در امور حیات و شفیع روز قیامت نمی‌دانستند و از اعتراض به آنها اِبایی نداشتند در نتیجه آیه با آنان تطبیق نمی‌شود. ثانیاً: بیعت علیu با آنها سبب شد که مشروعیّت آنها نقصی نداشته باشد. اگر آنها از مصادیق آیة بالا بودند، علیu هرگز با آنها بیعت نمی‌کرد و یکی از آنها را به دامادی نمی‌پذیرفت.

رُوات کلینی تا توانسته‌اند برای تفرقه‌انگیزی، آیات قرآن را وسیله ساخته و به نام امام، موهومات خود را نشر داده‌اند.

روایت چهارم و دوازدهم بسیار استعمارپسند است. زیرا «وشّاء» و «مُعَلّی بن محمّد» روایتی نقل کرده‌اند که تمامی شیعیان زیدی و اهل سنّت که به امامت منصوصة حضرت علیu و سایر أئمّه معتقد نیستند و جناب زید (ره) و ابوبکر و عمر را مسلمان می‌دانند، مشمول آن می‌باشند! آیا استعمار حدیثی بهتر از این می‌خواهد؟!

حدیث پنجم و ششم از اکاذیب «محمّد بن سنان» است و قابل اعتنا نیست. سند حدیث هشتم نیز در غایت ضعف و فاقد اعتبار است.

حدیث هفتم می‌گوید: امام آخر جز به وسیلة امام اوّل شناخته نمی‌شود. می‌گوییم: درست گفته‌اید. چنانکه می‌دانیم (ر. ک. ص 647) حضرت علیu به خلافت الهی حضرت امام حسنu هیچ اشاره‌ای نفرمود و او را به جانشینی خود به أمّت معرّفی نکرد و حضرت حسن نیز حضرت سیّدالشّهداءu را جانشین خود نساخت و همچنین امام حسینu، حضرت سجّادu را به عنوان جانشین خود معرّفی نفرمود و هکَذا. بدین ترتیب، بی‌دلیل بودن امامت منصوصه آشکار می­شود.