98. باب أن الأئمّة معدن العلم وشجرة النّبوّة ومختلف الملائکة

در این باب سه حدیث مذکور است که هر دو «محمّد باقر» هیچ یک را صحیح ندانسته‌اند و مجلسی حدیث 1 و 2 را ضعیف و 3 را مرسل و مجهول شمرده است.

ناقل حدیث اوّل «ابوالجارود زیاد بن منذر» است که مذهب‌ساز بود و مذهب جارودیه (سرحوبیه) را او بنیان گذاشت. امام صادقu او را لعن کرد و فرمود او کورباطن است.

بنا به متن روایات این باب، امام از خود تعریف و تمجید بسیار کرده و فرموده: ما درخت نبوّت‌ایم و محلّ رسالت‌ایم و ملائکه با ما رفت و آمد دارند و ما سِرّ خدا و امانت خدا و حرم بزرگتر خداییم و ما چنین و چنانیم. باید گفت: اوّلاً: خدای متعال فرموده:

﴿فَلَا تُزَكُّوٓاْ أَنفُسَكُمۡۖ هُوَ أَعۡلَمُ بِمَنِ ٱتَّقَىٰٓ ﴾[1]                                          [النّجم: 32]

«خود را پاک نشمارید [و نستایید] خدا به [احوال] هرکه پرهیزکاری کرده، داناتر است».

حضرت علیu نیز فرموده: «نهی الله.... مِن تزکیة المرء نفسه = خداوند از اینکه انسان خود را پاک شمارد [و بستاید] نهی فرموده است». (نهج‌البلاغه، نامة 28) و فرموده: «فلا تثنوا عَلَيَّ بجمیل ثناء = مرا به مدح و تمجید زیبا، ثناگویی نکنید». (نهج ‌البلاغه، خطبة 216) و هنگامی که از آن حضرت خواستند که از خود سخن بگوید فرمود: «نهانا الله عن التّزکیة = خداوند ما را از خودستایی نهی فرموده است»[2].

شیعه وسنّی روایت کرده‌اندکه پیامبر فرموده: «إذا لقیتم المدّاحین احثوا فی وجوههم التّراب = هرگاه به ستایندگان برخوردید به صورتشان خاک بپاشید»[3]. تا چه رسد به اینکه مؤمن خودستایی نموده و از خود تعریف و تمجید کند!

در این صورت چگونه ممکن است ائمّه این اندازه ـ که در ابواب کافی می‌بینیم ـ از خود تعریف و تمجید کنند؟!



[1]- خدا در سوره نساء آیه 49 نیز از کسانی که «تزکیۀ نفس» می‌کنند با لحن انتقادی یاد فرموده است.

[2]- الغارات ثقفی، ج 1، ص 178.

[3]- یا فرموده: «اُحثوا في وجوه المدّاحین التّراب» ر. ک. وسائل الشیعة، ج 12، ص 132، حدیث 1.